Sensacyjny raport opublikowany w czwartek przez grupę szwajcarskich ekspertów zaleca rządowi, aby neutralna od 1515 roku Szwajcaria pracowała nad „wspólną zdolnością obronną” z Unią Europejską i NATO. Presja wzrasta, a neutralność ponownie staje się tematem debaty politycznej zarówno w kraju, jak i za granicą.
Rosnąca presja na Szwajcarię wymaga wyjaśnienia jej stanowiska. Inwazja Rosji na Ukrainę w 2022 roku zmienia krajobraz bezpieczeństwa w Europie. Szwecja i Finlandia porzuciły neutralność, przystępując do NATO po ataku na Ukrainę. Eksperci przygotowujący raport to m.in. dyplomaci, były szef armii szwajcarskiej oraz były dyrektor Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa.
Zalecenia raportu staną się podstawą szwajcarskiej strategii bezpieczeństwa na rok 2025. Szwajcarski eksport broni spadł w ubiegłym roku, głównie z powodu surowych przepisów dotyczących eksportu broni oraz jednorazowego efektu zakończenia zakupów przez Katar systemów obrony powietrznej związanych z Mistrzostwami Świata w 2022 roku.
Zarówno zakaz sprzedaży broni do krajów będących w stanie wojny, jak i zakaz reeksportu muszą być zrewidowane zgodnie z raportem. Szwajcaria zablokowała dostawy broni do Ukrainy z kilku krajów europejskich, co miało istotny wpływ na producentów broni.
Raport wzbudził kontrowersje przed publikacją, a minister Amherd została oskarżona o powołanie do komisji ekspertów osób entuzjastycznie nastawionych do NATO i UE. Mimo małej prawdopodobieństwa bezpośredniego ataku na Szwajcarię, kraj jest celem wojny hybrydowej z dezinformacją, szpiegostwem i cyberatakami.
Eksperci zalecają zintensyfikowanie współpracy z NATO i UE w zakresie szkoleń, obrony przed pociskami balistycznymi oraz zwiększenie wydatków wojskowych. Szwajcaria wydaje obecnie mniej niż 1% PKB na obronę, co według ekspertów powinno być zmienione na poziomie 1% do 2030 roku.
Szwajcaria zasygnalizowała chęć zbliżenia się zarówno do NATO, jak i UE w zakresie bezpieczeństwa i obrony. W ostatnich miesiącach podejmowano kroki mające na celu wzmocnienie współpracy z NATO, UE oraz innymi państwami europejskimi.
Eksperci nie sugerują całkowitego zrezygnowania z neutralności przez Szwajcarię, ale zalecają zacieśnienie współpracy z sojuszami wojskowymi. Wsparcie Japonii dla Ukrainy oraz działania Szwajcarii mają na celu wsparcie zachodnich wartości oraz zwiększenie gotowości kraju na potencjalny konflikt.
